Oes Haearn's guest appearances

Oes Haearn

Stori Cymru

David Lloyd George

Llyw Olaf

Streic Gyffredinol

Pyllau Glo

Beibl Cymraeg

Iaith Gymraeg

OwlTail

Rhwng blynyddoedd 600 - 800 C.C. dechreuodd y llwythau Celtaidd oedd yn byw yng Nghymru geisio gwneud haearn. Gallwn weld y gwrthrychau a wnaethant mewn casgliadau o ddarnau gwerthfawr yr oeddent yn eu rhoi mewn llynnoedd fel offrwm i’w duwiau. Un enghraifft yw’r casgliad y daethpwyd o hyd iddo yn Llyn Fawr ger Hirwaun yn Rhondda Cynon Taf. Yng nghasgliad Llyn Fawr, yn ogystal â gwrthrychau haearn a wnaed yn lleol, mae rhai gafodd eu gwneud gryn bellter o Gymru, megis rhan o lafn cleddyf addurnedig o ddwyrain Ffrainc. Mae nifer o fannau yng Nghymru lle gallwn weld tystiolaeth sut oedd bywyd bob dydd yn y cyfnod hwn, megis bryngaer Tre’r Ceiri ym Mhenrhyn Llŷn yng Ngwynedd. Roedd bywyd yn y tŷ crwn Celtaidd yn gylch prysur o dyfu, cadw a choginio bwyd, magu anifeiliaid, gwneud defnydd a chreu offer o fetel a phren. Gallai menywod yn ogystal â dynion fod yn arweinwyr, ac roedd plant yn hanfodol i economi’r teulu.

Bywyd Pob Dydd Celtiaid yr Oes Haearn